Trong thập kỷ vừa qua, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bà Trương Mỹ Lan, cùng với đồng phạm đã rút hơn 1 triệu tỉ đồng từ Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB), dẫn đến việc chiếm đoạt hơn 498.000 tỉ đồng.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã xác định rằng từ tháng 1/2012 đến tháng 10/2022, SCB đã cung cấp hơn 1 triệu tỉ đồng cho các công ty trong "hệ sinh thái" của Vạn Thịnh Phát. Trong số này, tổng dư nợ của nhóm không khả thi để thu hồi lên tới hơn 667.000 tỉ đồng.

Sau khi trừ đi các tài sản đủ điều kiện và tiến hành xử lý tài sản đảm bảo, bà Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm bị buộc tội chiếm đoạt hơn 498.000 tỉ đồng từ SCB.

Cả triệu tỉ đồng chuyển từ SCB về Tập đoàn Vạn Thịnh Phát

Theo kết luận của cuộc điều tra, khi không cần sử dụng ngay tiền mặt, bà Trương Mỹ Lan chỉ đạo cấp dưới sử dụng các pháp nhân và cá nhân mở tài khoản tại SCB để nhận và chuyển tiền từ các công ty được giải ngân đến tài khoản của những pháp nhân và cá nhân này. Khi cần sử dụng, các bị can sẽ phối hợp lập ra các phương án chuyển tiền trong hệ thống, chuyển đến các tài khoản theo mục đích sử dụng của bà Lan.

Trong trường hợp cần sử dụng tiền mặt ngay, bà Trương Mỹ Lan chỉ đạo lái xe của mình, ông Bùi Văn Dũng, đến SCB để nhận tiền. Các bị can tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và SCB sẽ cùng nhau cung cấp thông tin về các pháp nhân hoặc cá nhân nhận tiền, lập phiếu chi và thực hiện các thủ tục để hoàn tất nghiệp vụ rút tiền mặt.

Sau khi tiền rời khỏi quỹ của SCB, nó sẽ được giao cho ông Dũng, người sau đó vận chuyển về nhà bà Trương Mỹ Lan tại tòa nhà Sherwood (127 Pasteur, Quận 3, TP.HCM). Tại đây, ông Dũng chuyển tiền cho bà Trần Thị Hoàng Uyên (trợ lý của bà Lan), người sẽ chuyển tiền cho những người đến nhận theo hướng dẫn của bà Lan, mà không lưu giữ bất kỳ ghi chú nào về người nhận tiền.

Ngoài đường trên, ông Dũng cũng vận chuyển tiền từ SCB trực tiếp về trụ sở của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (193 - 203 Trần Hưng Đạo, Quận 1, TP.HCM), và sau đó giao cho bà Lan hoặc chuyển tiền theo yêu cầu của bà Lan cho các cá nhân khác.

Sổ tay ghi chép và lời khai của ông Bùi Văn Dũng cùng các người liên quan tiết lộ rằng từ tháng 2 năm 2019 đến tháng 9 năm 2022, ông Dũng đã vận chuyển tổng cộng khoảng 108.878 tỉ đồng và hơn 14,7 triệu USD từ Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) về trụ sở của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, tòa nhà Sherwood, hoặc chuyển giao cho một số cá nhân theo hướng dẫn của bà Trương Mỹ Lan.

Thông tin từ sổ sách của SCB xác định rằng số tiền trên đã được chuyển qua tài khoản của 483 cá nhân và 450 pháp nhân. Tổng cộng, có 1.284 giao dịch vay tương ứng với số tiền là 483.917 tỉ đồng, được phân bổ như sau: trả nợ khoản vay cũ tại SCB với số tiền hơn 57.000 tỉ đồng; chuyển khoản ra ngoài hệ thống SCB cho tổ chức và cá nhân với số tiền hơn 381.300 tỉ đồng; chuyển khoản nội bộ trong SCB cho tổ chức và cá nhân với số tiền hơn 5.200 tỉ đồng; rút tiền mặt cho tổ chức và cá nhân với số tiền hơn 81.800 tỉ đồng.

Trong cuộc phỏng vấn với cơ quan điều tra, bà Trương Mỹ Lan đã chỉ rõ rằng số tiền giải ngân đã được sử dụng cho việc trả nợ gốc và lãi của các khoản vay trước đó, trả nợ vay cho bạn bè và người thân, chi trả các chi phí cho hoạt động của SCB (những chi phí không thể hạch toán chi phí), trả tiền mua lại các dự án, trả tiền gốc và lãi trái phiếu, chi phí tiền định giá tài sản và công chứng tài sản, chi trả tiền công cho những người đứng tên hộ các công ty, những người đứng tên hộ các khoản vay, những người đứng tên tài sản, và chi vào nhiều mục đích khác.

Giải ngân 60 - 90 ngày mới hoàn thiện hồ sơ

Cũng liên quan đến quy trình vận chuyển các khoản tiền mà SCB giải ngân cho "hệ sinh thái" Vạn Thịnh Phát, bị can Võ Tấn Hoàng Văn, người từng giữ chức Tổng giám đốc của SCB, đã tường thuật rằng mỗi khi cần sử dụng tiền, bà Trương Mỹ Lan thường liên lạc và thảo luận với ông Văn.

Trong quá trình trao đổi, ông Văn nhận biết được ý định của bà Lan và được chỉ đạo để SCB giải ngân một số khoản vay nhất định để bà Lan sử dụng. Ông Văn hiểu rõ rằng số tiền sau khi giải ngân cho các cá nhân và pháp nhân thuộc "hệ sinh thái" Vạn Thịnh Phát là để rút tiền từ SCB với mục đích sử dụng theo ý muốn của bà Lan. Các giao dịch sử dụng tiền đều không tuân thủ theo phương án vay vốn được đưa ra trong hồ sơ vay.

Tuy nhiên, vì ông Văn nhận thức rõ rằng bà Lan thực sự là chủ của SCB, khi Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đưa ra chỉ đạo, ông Văn cùng với lãnh đạo và nhân viên của SCB sẽ thực hiện tất cả các bước cần thiết để giải ngân.

Tương tự, bị can Trương Khánh Hoàng, cựu quyền Tổng giám đốc SCB, cũng đã chia sẻ rằng để thành lập hồ sơ khách hàng vay vốn, SCB cần hợp tác chặt chẽ với nhân viên của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Họ cùng nhau tìm kiếm người thuê để đứng tên thành lập các công ty vay vốn, đứng tên tài sản, ký chứng từ rút, nộp tiền (chạy dòng tiền)...

Sau khi SCB nhận đủ thông tin hồ sơ vay vốn, lãnh đạo ngân hàng này chỉ đạo các bộ phận chuyên môn hoàn thiện hồ sơ để giải ngân, rút tiền SCB sao cho nhanh nhất để phục vụ yêu cầu của bà Trương Mỹ Lan.

Đối với các hồ sơ vay của các tổ chức, cá nhân thuộc nhóm Vạn Thịnh Phát, việc giải ngân được SCB thực hiện trước, sau đó, các bộ phận liên quan ở đơn vị kinh doanh của SCB và hội sở mới phối hợp hoàn thiện hồ sơ cấp tín dụng.