Cấp thẻ căn cước Vì sao chỉ Bộ Công an mới có thẩm quyền?
Bộ Công an là đơn vị duy nhất có thẩm quyền cấp thẻ căn cước mà không cần thông qua các cấp quản lý của công an ở cấp tỉnh hoặc huyện.
Vào ngày 27.11, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Căn cước mới. Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1.7.2024, thay thế cho Luật Căn cước công dân năm 2014. Theo quy định mới tại Luật Căn cước, thẻ căn cước công dân sẽ được đổi tên thành thẻ căn cước. Ngoài ra, một số thông tin in trên mặt thẻ cũng sẽ trải qua sự điều chỉnh so với thẻ căn cước công dân hiện tại. Những thay đổi này nhằm nâng cao tính hiệu quả và phản ánh chính xác thông tin trên thẻ căn cước, đồng thời điều tiết quy trình quản lý và cấp phát thẻ hiệu quả hơn.
Bộ Công an là đầu mối duy nhất cấp thẻ căn cước
Đáng chú ý, theo quy định của Điều 28 trong Luật Căn cước mới, thủ trưởng cơ quan quản lý căn cước thuộc Bộ Công an sẽ giữ thẩm quyền cấp, cấp đổi, và cấp lại thẻ căn cước.
Trong quá trình thảo luận về dự án luật này, một số đại biểu Quốc hội đã nêu lên tình trạng chậm trễ trong quá trình làm thẻ căn cước. Do đó, có đề xuất bổ sung thẩm quyền cho giám đốc công an cấp tỉnh để cũng có thể cấp thẻ căn cước, không chỉ riêng Bộ Công an, nhằm đảm bảo sự thuận tiện và đáp ứng nhanh chóng các yêu cầu cấp thẻ.
Tuy nhiên, khi giải trình về kiến nghị này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã làm rõ rằng luật Căn cước đã quy định một cách rõ ràng về việc phân cấp và phân quyền từ Trung ương đến địa phương trong quá trình cấp và quản lý thẻ căn cước.
Theo đó, cơ quan quản lý căn cước của công an cấp tỉnh và cấp huyện sẽ trực tiếp thực hiện việc tiếp nhận yêu cầu và thực hiện các thủ tục cấp thẻ căn cước cho công dân. Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) sẽ tiếp nhận thông tin từ các cơ quan công an cấp tỉnh, cấp huyện chuyển đến và thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, đối sánh dữ liệu, và trực tiếp cấp thẻ căn cước. Điều này nhằm đảm bảo quá trình cấp thẻ diễn ra hiệu quả và thuận lợi nhất cho người dân.
Vẫn theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, với quy định về quản lý cơ sở dữ liệu tập trung như hiện nay, việc kiểm tra, đối sánh dữ liệu căn cước công dân cần thực hiện tại trung tâm dữ liệu căn cước để bảo đảm tính chính xác trên toàn quốc.
Mặt khác, việc tổ chức in, phát hành thẻ căn cước tập trung tại cơ quan quản lý căn cước Bộ Công an sẽ tiết kiệm chi phí mua sắm trang thiết bị, vật tư, nguyên liệu và chi phí in ấn thẻ.
Do đó, luật Căn cước chỉ giao một đầu mối là cơ quan quản lý căn cước Bộ Công an có thẩm quyền cấp thẻ căn cước, là phù hợp với công nghệ và thực tế quản lý hiện nay.
Có thu hồi thẻ căn cước khi công dân chết?
Trước khi luật Căn cước được thông qua, một số ý kiến đã được đưa ra đề xuất việc bổ sung quy định liên quan đến việc thu hồi thẻ căn cước khi công dân qua đời.
Theo thông tin từ Ủy ban Thường vụ, Chính phủ đang tích cực triển khai quy trình thực hiện thủ tục liên thông đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, và hỗ trợ trong việc giảm phí mai táng trên toàn quốc.
Trong trường hợp công dân mất, hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ được cập nhật với thông tin về người đã qua đời, và điều này sẽ được thể hiện trên Cơ sở dữ liệu căn cước, căn cước điện tử. Tài khoản liên quan đến người đó sẽ được khóa vĩnh viễn, và thông tin của người đó trong hệ thống sẽ được bảo toàn và không thể điều chỉnh hay thay đổi.
Ngoài ra, thẻ căn cước mà người đã mất đã được cấp sẽ không còn khả năng xác thực khi thực hiện các giao dịch khác.
Một khía cạnh quan trọng nữa là thẻ căn cước của người đã mất thường được gia đình hoặc người thân giữ lại, coi nó như một kỷ vật để lưu giữ kỷ niệm.
Dựa trên những cơ sở trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đánh giá rằng việc thu hồi thẻ căn cước của người đã mất là không cần thiết, và do đó, không có nhu cầu đưa nội dung này vào trong luật Căn cước.
