Cách tránh “bẫy” lừa đảo cuối năm trên không gian mạng
Người dân cần nâng cao nhận thức, từ đó phát hiện được các hình thức lừa đảo, cũng như cách phòng tránh để tự bảo vệ mình trên không gian mạng.
Tính từ đầu năm đến nay, đã có nhiều vụ lừa đảo qua điện thoại, tin nhắn, Facebook, Zalo… được ghi nhận tại nhiều địa phương trong cả nước.
Mặc dù cách thức lừa đảo không mới, nhưng vẫn khiến nhiều người mất cả tin và tiền, hoặc bị tiết lộ thông tin cá nhân như số tài khoản ngân hàng, số căn cước công dân…
Tại buổi họp báo thường kỳ tháng 12 của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông, dự đoán rằng trong dịp cuối năm, tình trạng lừa đảo qua tin nhắn, cuộc gọi trên không gian mạng Internet sẽ tiếp tục phức tạp và khó lường.
Ông Nhã cảnh báo rằng các cuộc gọi lừa đảo có thể tăng cao trong dịp này, do người dân thường chuẩn bị nghỉ Tết, về nhà và có nhiều nhu cầu hơn so với các thời điểm khác trong năm.
Bộ TT&TT đang tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về các hình thức lừa đảo qua cuộc gọi. Tuy nhiên, ông Nhã nhấn mạnh rằng, “Ý thức cảnh giác của người dân vẫn là yếu tố quan trọng nhất”, và đề xuất mỗi người dân nên cẩn trọng và tăng cường cảnh giác khi nhận cuộc gọi hay tin nhắn từ những nguồn lạ.
Phương thức lừa đảo hiện đại đa dạng, bao gồm những cách sau:
- Kết bạn và Giới thiệu Nước Ngoài:
- Giả mạo là người nước ngoài có điều kiện, đề nghị gửi tiền hoặc thực hiện các hành động nhờ giữ hộ hoặc làm từ thiện.
- Giả Danh Cơ Quan Chức Năng:
- Giả danh cơ quan chức năng thông báo về vấn đề hình sự, tạo áp lực tâm lý đối với người bị hại.
- Quảng Cáo Cho Vay:
- Tự xưng là công ty tài chính quảng cáo vay với lãi suất thấp, thủ tục đơn giản, yêu cầu tải ứng dụng và nạp tiền để trở thành cộng tác viên.
- Yêu Cầu Thông Tin Nhạy Cảm:
- Gọi hoặc nhắn tin yêu cầu tích hợp thông tin như thông tin nhà đất, giấy phép lái xe vào ứng dụng VneID.
- Giả Danh Nhân Viên Chứng Khoán:
- Xưng là nhân viên của các công ty chứng khoán có uy tín, mời người dân tham gia các hội nhóm, khóa học đầu tư chứng khoán, hứa hẹn cơ hội đầu tư sinh lời, và sau đó chiếm đoạt thông tin và tài sản của nạn nhân.
Tất cả các thủ đoạn trên đều nhằm mục đích tạo niềm tin với nạn nhân, sau đó làm chiếm đoạt thông tin cá nhân, tài sản, giấy tờ pháp lý, tài khoản ngân hàng hoặc các tài khoản mạng xã hội. Khi nạn nhân phát hiện lừa đảo, các đối tượng thường xóa tài khoản của nạn nhân khỏi các hội nhóm và chặn liên lạc để tránh bị phát hiện.
Bà Đỗ Hải Anh từ Cục An toàn thông tin nhấn mạnh rằng tuyên truyền về lừa đảo trực tuyến đang trở thành một nhiệm vụ cấp thiết hiện nay.
Theo thống kê của Cục An toàn thông tin, trong suốt 11 tháng qua, đã có hơn 15.900 trường hợp lừa đảo được người dùng Internet Việt Nam báo cáo đến Cục thông qua các hệ thống cảnh báo. Trong số này, hơn 91% là liên quan đến giả mạo và lừa đảo trong lĩnh vực ngân hàng và tài chính.
Để giải quyết vấn đề này, Cục An toàn thông tin đã triển khai nhiều giải pháp, bao gồm biện pháp kỹ thuật và đặc biệt là các giải pháp về tuyên truyền để nâng cao nhận thức an toàn thông tin cho cộng đồng người dân.
Nhờ vào những nỗ lực này, người dân có thể nhận biết các hình thức lừa đảo và áp dụng cách phòng tránh để bảo vệ bản thân trên không gian mạng. Đại diện của Bộ Thông tin và Truyền thông cũng khuyến cáo người dân rằng khi gặp cuộc gọi hoặc tin nhắn đòi hỏi một số thông tin, yêu cầu, đe dọa, hoặc ép buộc, họ nên duy trì sự đề phòng và không nên tin tưởng hoặc thực hiện bất kỳ yêu cầu nào mà không xác minh. Nếu có nghi ngờ, họ nên báo ngay cho cơ quan Công an hoặc gửi thông tin tới tổng đài 156 để Bộ Thông tin và Truyền thông cùng các nhà mạng xác minh và chặn lọc các số điện thoại liên quan đến lừa đảo.
