Cách dùng người của nguyên TBT Lê Khả Phiêu và chuyện ‘điểm nóng’ Thái Bình

Qua sự kiện giải quyết tình hình căng thẳng tại Thái Bình, nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đã thể hiện tầm lãnh đạo sâu sát và gần gũi với Nhân dân, cũng như cấp dưới. Những dòng ký ức này được viết như là một lời tưởng nhớ sâu sắc, biểu hiện lòng kính biệt đối với nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, người đứng đầu của chúng tôi trong thời kỳ làm việc tại cơ quan Tổng cục Chính trị.

Vào tháng 5 năm 1997, Thái Bình chứng kiến một tình trạng căng thẳng khi người dân ở nhiều xã tụ tập để phản đối và khiếu kiện tại các cơ quan quyền lực, tố cáo về việc lạm dụng quyền lực của cán bộ cơ sở trong việc huy động nguồn lực của nhân dân để xây dựng các công trình như “điện, đường, trường, trạm,” với mục đích lợi ích cá nhân, tham nhũng, làm giàu nhanh, đặc biệt tại Quỳnh Phụ.

Tại một số địa phương, những người kẻ xấu đã kích động và thu hút người dân không hài lòng với chính quyền, dẫn đến bạo động, đánh cán bộ, đốt phá, và bắt giữ cảnh sát. Điều này đã làm cho tình hình an ninh và trật tự tại địa phương trở thành một “điểm nóng.”

Với tình hình khó khăn của lực lượng cảnh sát, quân đội đã đóng vai trò quan trọng trong việc tham gia vận động và thuyết phục nhân dân tham gia cuộc đấu tranh theo đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên, một số quan điểm cho rằng có yếu tố “địch” xuất hiện, đề xuất việc sử dụng lực lượng quân đội và cảnh sát để khôi phục trật tự và an ninh.

Trong bối cảnh đó, Thường vụ Bộ Chính trị đã phát đi chỉ thị, khẳng định rằng mâu thuẫn nảy sinh tại nội bộ Nhân dân, và do đó, cần phải áp dụng các biện pháp tuyên truyền và vận động Nhân dân nhận thức về tầm quan trọng của việc chống tham nhũng, đồng thời tuân thủ đúng quy định pháp luật. Đồng thời, cần tiến hành điều tra và xử lý các cán bộ trong hệ thống chính quyền có dấu hiệu biến chất và tham nhũng.

Tinh thần này được chú ý một cách chặt chẽ bởi ông Lê Khả Phiêu, lúc đó đang là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, và Thường trực Bộ Chính trị, trong toàn bộ hệ thống Đảng, quân đội, công an và hệ thống chính trị.

Trong thời kỳ đảm nhận Trách nhiệm Thường trực Bộ Chính trị và vị trí Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, ông Lê Khả Phiêu đặt mức độ quan trọng cao đối với trách nhiệm của Tổng cục Chính trị. Nhiệm vụ đó bao gồm việc tham mưu và đề xuất với Thường trực Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng để tận dụng mọi kinh nghiệm từ công tác dân vận. Hơn nữa, ông đã huy động lực lượng phù hợp từ Thái Bình và phối hợp chặt chẽ với địa phương và Quân khu 3 để ổn định tình hình.

Ông Lê Khả Phiêu đã giao nhiệm vụ trực tiếp cho Thiếu tướng Lê Văn Hân, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, để chỉ đạo Cục Dân vận – Tuyên truyền. Đặc biệt, ông đã yêu cầu cử các cán bộ có kinh nghiệm từ Bộ Chỉ huy quân sự Thái Bình tham gia công tác dân vận và báo cáo hàng ngày về tình hình, đảm bảo thông tin được chuyển giao kịp thời đến Văn phòng Thường trực Bộ Chính trị.

Trong thời điểm này, khi tôi đang là Thượng tá, cán bộ Cục Dân vận – Tuyên truyền và được cử về Thái Bình làm phái viên, Chỉ huy trưởng Đại tá Nguyễn Văn Nuôi đã phát động một đường dây nóng qua kênh quân sự để báo cáo hàng ngày về Tổng cục Chính trị và Văn phòng Thường trực Bộ Chính trị. Đề xuất của tôi đã được Ban Chỉ huy quân sự tỉnh ngay lập tức đáp ứng.

Nhờ vào sự hỗ trợ của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, chúng tôi có thể tiếp xúc với người dân và các phần tử quá khích, tham gia các cuộc họp và giao ban của Bộ Chỉ huy với các cơ quan tỉnh liên quan. Tình hình ở Thái Bình được báo cáo đầy đủ và linh hoạt đến Tổng cục Chính trị và Văn phòng Thường trực Bộ Chính trị, và từ đó, đến ông Lê Khả Phiêu.

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, trong quá trình tổng kết công tác, tôi đã không ngần ngại đưa ra nhận định cá nhân của mình. Sự kiện ở Thái Bình đã trở thành một bài học quý giá cho Đảng ta, và mặc dù không có ai phản đối nhận định của tôi, nhưng có vẻ như mọi người đều ngần ngại trước sự thẳng thắn của nhận định đó.

Kết quả là, hơn 225 cán bộ chủ chốt từ 285 xã đã được thay thế, nhiều lãnh đạo cấp huyện và tỉnh cũng như các ngành khác đã được điều chuyển công tác. Những tố cáo và khiếu nại của nhân dân đã được giải quyết một cách thỏa đáng, và các cán bộ sai phạm đã được xử lý theo quy định của pháp luật. Nhờ vào những nỗ lực này, Thái Bình đã trở nên yên bình.

Ông Lê Khả Phiêu đã đánh giá cao đội ngũ cán bộ Cục Dân vận – Tuyên truyền, khen ngợi họ đã đóng góp có hiệu quả, hỗ trợ cơ sở thực hiện công tác dân vận, nắm vững tình hình, báo cáo kịp thời, và thậm chí tham gia đấu tranh với các phần tử quá khích, đồng thời giải cứu an toàn một số cán bộ công an bị giữ trái phép ở Quỳnh Hoa, Quỳnh Phụ.

Đúng thời điểm đó, ông Lê Khả Phiêu được Trung ương Đảng giới thiệu ứng cử viên đại biểu Quốc hội, trong buổi họp xin ý kiến cử tri Khu dân cư Lý Nam Đế (phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) phát biểu về quan hệ Đảng, Chính quyền với nhân dân, ông nói nôm na nhưng sâu sắc: “Sự việc Thái Bình chính là dân dạy cho Đảng ta bài học về bệnh quan liêu, gần dân mà xa dân, cán bộ Đảng, chính quyền cơ sở hư hỏng, tham ô, dân bức xúc, tố giác đã lâu mà không lắng nghe, điều tra, xử lý. Tình trạng đó cần phải kiên quyết khắc phục và nhất thiết phải sớm ổn định tình hình, không để các thế lực thù địch lợi dụng làm tình hình phức tạp thêm…”.

Đến sau này, khi đảm nhiệm trọng trách Tổng Bí thư, ông Lê Khả Phiêu không chỉ thể hiện sự lãnh đạo tích cực trong việc chỉ đạo toàn Đảng tăng cường chỉnh đốn và xây dựng Đảng, mà còn chú trọng đến mối quan hệ giữa quân – dân – Đảng. Mỗi khi thăm và chúc Tết cán bộ cơ quan Tổng cục Chính trị, ông luôn nhắc nhở lãnh đạo về tầm quan trọng của công tác dân vận, đóng góp vào việc củng cố quan hệ đoàn kết giữa quân đội và nhân dân, cũng như giữa Đảng với nhân dân.

Trong một sự cố không may tại Quân khu 7, khi một kho chứa thuốc nổ tận thu từ ruột bom đạn pháo lép tại Củ Chi phát nổ, gây thương vong và hậu quả nghiêm trọng cho người dân và vùng lân cận, ông Lê Khả Phiêu, lúc đó là Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, đã đưa ra các chỉ đạo quyết liệt.

Ông giao nhiệm vụ cho Cục Dân vận để nhanh chóng nắm bắt tình hình và đề xuất cách xử lý hậu quả liên quan đến dân. Ông yêu cầu điều tra kỹ lưỡng về nguyên nhân của sự cố, và đồng thời, đề xuất biện pháp hỗ trợ và khắc phục ảnh hưởng, thiệt hại một cách toàn diện nhất.

Trong vai trò của mình tại Cục Dân vận – Tuyên truyền, tác giả được giao nhiệm vụ tiếp cận và ghi lại hậu quả của vụ nổ. Tận dụng chiếc máy ảnh Pratica, tác giả chụp cảnh bãi nổ thuốc tạo thành một hố lớn, mô tả chi tiết và chính xác từng tấm ảnh, kèm theo chú thích tỉ mỉ.

Phát hiện sự lúng túng ban đầu của Quân khu 7 trong việc xử lý sự cố, tác giả đề xuất cử người làm việc với chính quyền để điều tra và cung cấp thông tin về số người bị thương, và yêu cầu đưa họ về Viện Quân y 7 của Quân khu để chữa trị miễn phí. Điều này không chỉ thể hiện trách nhiệm với nhân dân mà còn ngăn chặn việc lợi dụng hậu quả để tạo ra sức ép và gây bất lợi cho quân đội và nhà nước.

Khi trình bày bộ ảnh và báo cáo đầy đủ trước Ban chỉ đạo xử lý sự cố của Bộ Tư lệnh Quân khu 7, tác giả được Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Lê Khả Phiêu khen ngợi về sự nhanh nhạy và đóng góp thiết thực của cán bộ cơ quan xuống cơ sở. Ông nhấn mạnh rằng cần phải nắm bắt tình hình nhanh chóng và chính xác như vậy.

Mặc dù sự việc không lớn nhưng nó đã làm cho tác giả cảm nhận sâu sắc về ông Lê Khả Phiêu, một người lãnh đạo gần gũi với cấp dưới, luôn biết động viên và đánh giá công bố nhưng cũng chân tình và nhẹ nhàng trong phê bình.

Sau khi nghỉ hưu, tôi tham gia Ban Thường vụ Đảng ủy phường Cửa Đông, và mặc dù đã rời bỏ cuộc sống nghỉ hưu, ông Lê Khả Phiêu vẫn thể hiện sự quan tâm sâu sắc đối với phong trào ở địa phương. Mỗi kỳ sinh nhật của ông, lãnh đạo phường đến nhà riêng chúc mừng ông, và ông luôn ân cần thăm hỏi về công tác xây dựng Đảng, Chính quyền, cũng như việc thực hiện các chỉ tiêu kinh tế – xã hội, an ninh, quân sự tại địa phương.

Đặc biệt, ông luôn quan tâm đến tâm tư, lòng dân đối với Đảng, Chính phủ và các chính sách mới của Nhà nước. Dù thời gian có hạn, nhưng ông luôn chia sẻ những suy nghĩ băn khoăn, mong muốn công cuộc chỉnh đốn và xây dựng Đảng, cũng như việc coi trọng công tác cán bộ ở mọi cấp. Ông nhấn mạnh về việc tiếp tục diệt tham nhũng và làm mạnh mẽ hơn nhóm lợi ích, nhằm củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng.

Mỗi dịp Tết Nguyên đán, ông tự chủ động lên lịch để thăm, chúc Tết, và tặng quà Đảng bộ, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân.

Khi Hội Cựu chiến binh phường tổ chức kỷ niệm 30 năm Quân tình nguyện Việt Nam giúp đỡ Nhân dân Campuchia đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, ông Lê Khả Phiêu, mặc dù không nhận lời mời, nhưng vẫn rất vui vẻ tham gia và chia sẻ với cựu chiến binh, coi đó là trách nhiệm của một người cựu chiến binh tham gia sinh hoạt truyền thống với hội cựu chiến binh tại địa phương.

Trong buổi nói chuyện, ông nhấn mạnh ý nghĩa và tầm vóc quyết định lịch sử mà Đảng, Nhà nước và Quân đội Việt Nam đã đạt được trong việc giúp đất nước bạn thoát khỏi nguy cơ diệt chủng, góp phần hồi sinh đất nước. Ông đánh giá cao tình cảm gắn bó giữa Việt Nam và Campuchia, đặc biệt là giữa ông và các lãnh đạo Đảng, nhân dân, Nhà nước Campuchia.

Theo nguyên Tổng Bí thư, mỗi khi Thủ tướng Campuchia Hun Sen có chuyến thăm chính thức nước ta, ông đều có chương trình thăm và chào nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu tại nhà riêng, mở đầu cho những cuộc trò chuyện vui vẻ, nói là thăm “thủ trưởng cũ” cùng chiến trường.

Về lối sống, ông sống rất giản dị, không cầu kỳ và hình thức. Sau khi từ chiến trường Campuchia trở về và nhận chức Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị vào năm 1990, ông chỉ đơn giản tổ chức lễ cưới gọn nhẹ khi con gái thứ hai xây dựng gia đình, chú rể làm việc tại Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông thảo luận với gia đình và đề xuất tổ chức một buổi tiệc cưới giản dị, ấm cúng, đúng với truyền thống sống mới tại phòng khách Ban Quản lý Lăng Chủ tịch, trên đường Lê Hồng Phong.